Het gaat over kwaliteit van leven, niet alleen over klachten

Begeleiders Ritchie van Oirschot en Thea Jordaan van RIBW AVV hebben in 2015 de banden met Pro Persona aangehaald om herstelondersteunende zorg (HOZ) onder de aandacht te brengen. Binnen het behandelteam vragen zij aandacht voor de eigen regie van de cliënt. Met succes: meerdere teams van Pro Persona zijn geïnteresseerd om samen te werken.

“Eigenlijk zijn de rollen omgedraaid”, zegt Ritchie. “Vroeger kwam een behandel­team hier. Nu gaan wij naar Pro Persona toe.” Sinds vorig jaar nemen Ritchie en Thea deel aan het zogenaamde ‘FACT-bordoverleg’ – cliëntoverleg rondom het digitale planbord – en het multidisciplinair overleg in De Braamberg in Arnhem. “Vooral tijdens het multidisciplinair overleg is er tijd en ruimte om te sparren en kunnen wij de visie van RIBW AVV inbrengen”, vertelt Ritchie.

Eigen regie
Die is soms best verschillend van die van de ggz-instelling, legt hij uit. “Onze filosofie is: Iemand is meer dan alleen maar ‘een depressie’ of ‘een psychose’. Wij kijken niet naar de behandeling alleen, maar naar de eigen regie van de cliënt. Hoe wil iemand leven? Waar liggen iemands passies? Waar komt hij of zij het bed voor uit? Dat allemaal heeft een enorme invloed op het herstelproces. Wordt er voldoende geluisterd naar wat de cliënt wil en mag hij hierin zijn eigen keuzes maken, ook als dit risico tot terugval in kan houden? Wij vinden dat een cliënt dit mag en dat hij van deze ervaring kan leren. ”

Thea’s ervaring als cliënt heeft haar geleerd dat eigen regie belangrijk is om de rol van burger weer in te kunnen nemen en zo de stappen te zetten die je verder brengen. Het mogen maken van fouten heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld. Thea: “Mijn huidige rol als ervaringsdeskundige geeft mij de gelegenheid om met de cliënten mee te kijken naar hun eigen proces en ze duidelijk te maken dat zij de specialist zijn over zichzelf. Van daaruit kunnen ze samenwerken met de hulpverleners, maar dan wel als gelijkwaardige partner met een eigen wil en verantwoordelijkheid.”

Begeleiding bij gesprekken
Ritchie en Thea begeleiden cliënten ook bij gesprekken met Pro Persona, bijvoor­beeld bij vragen of meningsverschillen. Ze ondersteunen in de voorbereiding en gaan zo nodig met hen mee. “We maken ze duidelijk dat een psychiater of sociaal-psychiatrisch verpleegkundige niet ‘de vijand’ is, maar ook het beste voor hen wil”, zegt Ritchie. Ze geven ook de opdracht: denk na over je eigen leven, zoek de juiste woonplek. Of: wat heb je nodig om een keuze te maken? “Als we zien dat iemand er een potje van maakt of een psychose heeft, gaan we samen op zoek naar een passende oplossing. Wij zijn van mening dat er vanuit zorg te snel wordt gedacht aan een beschermende woonvorm voor cliënten. Naar ons idee moet het vertrekpunt zijn: Welke zorg vraagt een cliënt en hoe kan dit georgani­seerd worden in de eigen context van de cliënt.”

Hoe valt het implementeren van HOZ bij de behandelaars? Ritchie: “Al doende versterken we steeds meer onze positie.” Tijdens een eerste evaluatie, eind vorig jaar, bleek dat ze wel gehoord werden binnen het team, maar de cliënt merkte er nog niet zoveel van. “Sindsdien zijn we integraal gaan samenwerken. We gaan nu ook mee met huisbezoeken bij ambulante cliënten. Sommigen worden voor begeleiding doorverwezen naar deWaard.”